"Bir qumalaq bir qaryn maıdy shiritedi". Depýtat búdjetegi kemshilikterdi atady

/image/2020/10/21/crop-72_9_661x882_5cee581113037.jpg

Parlament Májilisiniń depýtaty Qýanysh Sultanuly májilistiń jalpy otyrysynda búdjettiń josparlaýdyń biryńǵaı kemshilikteri jyldan jylǵa úzilmeı, qaıtalanyp kele jatqanyn atap aıtty.

– Prezıdent Joldaýymen memlekettik búdjet egiz uǵym. Búdjettiń eshqandaı burmalaýsyz, qolsuǵýsyz Qasym-Jomart Toqaev aıtqandaı adaldyqpen, tazalyqpen, ádildikpen tek qana halyq memlekettik damý múddesine oryndalýyn qamtamasyz etý barshamyzdyń qasıetti memlekettik boryshymyz. Búdjetti qoldaý men áleýmettik turmysymyzda qoljetken jetistikterimiz az emes. Zań jobasyn qoldaımyn. Alaıda 90-shy jyldardyń 2-shi jartysynda taıaý jyldary 3 aýsymdy mektepter bolmaı, aýyldar eldi mekender tolyq aýyzsýmen qamtamasyz etiledi degen arnaıy baǵdarlamalar sońyna deıin jetkizilmedi. Ókinishke oraı búgingi jobada da ol anyq kórsetilmegen.

Búdjetti josparlaýdyń oryndaýdyń jyldan-jylǵa qaıtalanyp, jalǵasyp jatqany biryńǵaı kemshilikeri men qatelikteri úzilmeı keledi. Oǵan qosa jyl saıyn ondaǵan laýazymdy qyzmetkerler jemqorlyqpen, paraqorlyqpen ustalyp, isti bolýda. "Bir qumalaq bir qaryn maıdy shiritedi" demekshi, qoǵamda búkil memlekettik qyzmetkerler týraly teris pikir qalyptasady. Mınıstrler konsaltıńtik ákimshilik shyǵyndardy josparlaýda burynǵy ustanymdaryn ózgertkisi kelmeıdi. Tek qarjy mınıstrligi ózine 184 mlrd teńge josparlapty. Keıbir mınıstrlikter konsaltıńtik qyzmetke áýes. Táýelsizdigimizdiń alǵashqy 5-10 jylynda qajet bolǵan shyǵar. Qazirgi kezde sheteldik aqylshylar kimge, ne úshin qajet? Turan jolbarysyn órbitý biz úshin qanshalyqty mańyzdy? Balqash jaǵalap, jaıylyp júrgen myńdaǵan mal qaıda barady? Búdjettiń oryndalý jolyndaǵy kópshiligi oıdan shyǵarylǵan búrokratıalyq kedergiler joıylýdyń ornyna  bılep, tóstep kóbeıip keledi, – dep atap aıtty ol. 

Onyń aıtýynsha laýazymdy tulǵalarda jaýapkershiliktiń bolmaýy olarda áli de memlekettik tártiptiń nemese memlekettik sananyń joqtyǵyn kórsetedi.

– Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń koronavırýs jaǵdaıyndaǵy búdjet qarjysyna dárigerler taǵdyryna kereń-aý mizbaqpas búrokrattyq áreketteri qatań synǵa alyndy. Úkimet mınıstrlikter búdjet ákimshilikteri osyndaı talqylaýlardan naqty sheshim shyǵarýǵa mindetti. Óıtkeni bul halyqtyń, qoǵamnyń talaby. Laýazymdy tulǵalarda jaýapkershiliktiń bolmaýy olarda áli de memlekettik tártiptiń ne memlekettik sananyń ne onyń joqtyǵyn kórsetedi.  Olar resmı qyzmetke kiriskende bergen anttary qaıda qaldy? Elimizdiń Soltústik, Ortalyq óńirleriniń aýyldarynan turǵyndar kóship, eldi mekender bos qalyp jatyr. Úkimettiń dıplommen aýylǵa urany bár-eki dáriger, muǵalimdermen shektelip, esh nátıje bermedi. Ońtústikten barǵan otbasylar jyrtyqqa jamaý bola almady. BAQ-taǵy jarıalanǵan aýyldardan qara topyraqty jerlerden eldiń ketip jatqany - jumyssyzdyq, ekinshisi - jerge ıelikteriniń joqtyǵy. Mine, memleket qarjysy qaıda jumsalý kerek, – dedi Qýanysh Sultanuly.

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar